آموزش علوم ششم

چوب یک ماده قابل تجدید است که ترکیبیازسلولز و لیگنین(ماده چوب)و

قسمت کوچکی ازترپن- رزین (صمغ گیاهی)و اسید های چرب است.

چوب شامل45% سلولز -30% نیمه سلولز- 23% لیگنین است.

لیگنین ماده ای چسبنده است که الیاف سلولز را به هم می چسباند

1-پوست کندن درخت:

کار تهیه کاغذ با بریدنچوب شروع می شودپوستدرخت باید پاک شود

قبل از اینکه در تهیه کاغذ مورداستفاده قرار گیرد یکاستوانه چرخشی گردان

که اطراف درخت حرکت می کنند پوست درختان را می کند.

نوعی دستگاه برای کندن پوست تنه درخت

برای دیدن روی لینک کلیک کنید

2-چیپس کردن:

بعدقبل ازاینکه به خمیر تبدیل شوندآن را به تکه های کوچک می برد یک چاقوی دوار

با دور زدن تنه را به چیپس تبدیل می کند.

انیمیشن دستگاه chipper برای دیدن انیمیش روی لینک کلیک کنید

3- خمیر کردن:

در مراحل تهیه خمیر سلولز و نیمه سلولز ها از لیگنین جدا می شودوچیز های دیگر

مانند روغن و رزین آن جدا می شوند این مهمترین مرحله ساخت است زیرا باقیمانده

الیاف برای ساختن محصولی که ما کاغذ می شناسیم

به کار می روددر اینجا دو مرحله اساسی تهیه خمیر وجود دارد.

الف –خمیر سازی شیمیایی :

روش شیمیایی در تهیه کاغذ کرافت که نوعی کاغذ قهوه ای رنگ مخصوص

بسته بندی است به کار می رود. درخمیر سازی شیمیایی الیاف سلولز صاف و یکد ست

ایجاد می شود در تهیه خمیر کاغذ کرافت چیپس ها به وسیله هیدروکسیدسدیم و سولفیدسدیم

برای تهیه خمیر قهوه ای رنگ محکم پخته می شوداین مرحله کاری پیشرفته برای جدا

سازی لیگنین و رزین از چوبهای نرم است که پس از عمل اوردن خمیری با ویژگیهای بسیار

بالا است. چوبهای زاید بهعنوان سوخت مورداستفا ده قرارمی گیردو بیشتر از 95% خمیر

شیمیایی برای بازیافت مجددبدست می اید. مشکلی که وجودداردآزاد شدن سولفیدهیدروژن والکل

گوگرددارخانواده سولفیدها است که در محیط ایجادبوی بد مانند بویتخم مرغ فاسد می کند.

اگر چه استفاده از دستگاه های تصفیه گاز در آسیابها بوی بد را کاهش می دهد.

مشکلدوم این است که الیافسلولزی که در طول مراحل ساخت کاغذ کرافت ا ز دست می رود

می تواند فیبرهای بستررا تشکیل دهدکه باعث مشکلات محیطی اطراف لوله های فاضلاب شود

.درهرصورت روشهایفنی اصلاح و بهبود اکثر مشکلات را از بین برده است.

رنگ تیره ناشی ازخمیربدست امده نیازمنداین است که بطور قابل توجه ای شسته وسفیدشودتا

قابل استفاده شود.

ب- خمیر سازی مکانیکی:

در این مرحله پوست درخت کنده شده وتوسط دیسک فلزی دوار به خمیرتبدیل می شود

این هم خوب است هم بد.

درصد خمیر قابل استفاده بالا بوده اما کیفیت کاغذ بدست آمده پایین تر است 95 درصد

چوب به خمیر تبدیلمی شود در حالی که در خمیرکرافت این مقدار به 45 تا 50 درصد

می رسداما کیفیت کاغذپایین تر است زیراخمیر سازی مکانیکی یک مرحله کاربرد

فشرده انرژی است که مثل کرافت بازدهنداردچونلیگنین ورزین درخت درخمیر موجود

است ومراحل آسیاب کردن یا پودرکردن الیاف سلولز راپاره و خردکرده ودوامو استحکام

خمیر را کاهش میدهد . در نتیجه خمیر دارای الیاف و شبکه ضعیف و ظرفیت لیگنین آن

بالااست که باعث می شودوقتی درنورآفتاب نهاده می شودتیره به نظرآید.کاغذی که با

این روش بدست می آیدبیشتردرطبع روزنامه ودفتر تلفن-و موارداستعمال مشابه که

مرغوبیت بالای کاغذ، واقعا موردنیاز نیست به کارمی رود.

استفاده از بخاردر خمیر سازی

دریک تغییردرخمیر سازی مکا نیکی چیپس ها از قبل بخار زده می شوند این مرحله را هم

چنین مرحله ترمودینامیکی خمیر سازیمی نامند . مرحله کم کردنمصرف انرژیبه وسیله

نرم کردن چیپس با بخار آب،بر آسیاب کردن ترجیح داردو بعد به مرحله بعدی می رود.

در خمیرسازی شیمیایی - ترمو دینامیکی چیپس ها قبل از بخار دادن با سولفور آغشته می شود.

اینکاراجازه می دهدکه لیگنین و رزین از چوب خارج شودکه درنتیجه خمیری محکم و قوی به

دست می آیدخمیری که با اینروش بدست می آیدمی تواند در تولید کاغذهای روکش دار استفاده

شود.

4- سفید گری:

یکی از مهمترین مراحل شستن و سفید کردن است که برای پاک کردن و تصفیه خمیر بکار می رود .

شستن لیگنین را جدا می کند زیرا لیگنین روی صافی الیاف را تاثیر دارد.گاز کلراین و دی اکساید

کلراین برای شستشو ی خمیر بکار می رودو بیشتر عملیاتشستشوی مکانیکی بوسیله پر اکساید

انجام می شود. گاز کلراین مقدار زیادی از بقایای لیگنین را بر طرف می کند تا دی اکساید

کلراین، لیگنینی را که نمی توان از بین برد سفید کند.

5–ماشین کاغذ:

ماشین کاغذ درگیر چهارمرحله است که با آماده سازی مواد خام شروع می شودالیاف چوب

با آب ومواد معدنی مخلوط می شود مخلوطی که 99%آن آب است.در یک ماشین مدرن آب

از پایین و بالا تخلیه می شود وقتی آب تخلیه می شود یک مرحله از کاغذ شکل گرفته است

در قدم بعدی بخش پرسیا آبگیری است که در اینجا کاغذبوسیلهغلتکها و یک حصیر وسیع

کهاز رشته هاینایلون و پلی استر استفشرده و چلانده می شود وبیشتر آب کاغذ

گرفته می شود. بعد از این قسمت 40% تا50% کاغذ هنوز از آب است .در قسمت سوم در بخش

خشک کن بیشتر آب را از کاغذ می گیرندپس از بخش خشک کن 2تا 6 در صد کاغذ از آب

تشکیل شده است.

در یک ماشین که دارای کیفیت بالا است یک دستگاه آهار زن روی کاغذ را

پوشش میدهد. این دستگاه یک پوششاز اهار مانند نشاسته و مواد معدنی را روی کاغذ

می کشد که کاغذ را محکمتر و صافتر و نرم تر می کند بعد از پوشش دادن کاغذ دوباره در

بخش خشک کن خشک می شود وسرانجام روی رولهای بزرگ پیچیده می شود .

6- تیغه پوشش دهنده:

برای پوشش دادن کاغذ یک تیغه پوششی نازک راپس از تکمیل کاغذ روی آن قرار می دهد

سپس کاغذ سر خورده زیر تیغه دیگریمی رود که این پوشش نازک را بر روی آن رسوب

میدهد.این پوششهای مختلف کاغذ را برای استفاده در چاپ بسیار خوب می سازد.

7 – غلتک ویژه برق انداختن:

این مرحله کاغذ را جلا دار و خوش نما و صاف و نرم می کنداین غلتکها ی ماشین ازرولهای

وسیعی ساخته شده کهکاغذ را تحت فشار و گرمای زیاد قرار می دهد و پس از این غلتکها

کاغذ به رولهای کوچک منتقل می شود

8 – تبدیل به ورقه شدن آخرین مرحله ساخت کاغذ است:

بعضی ازرولهای کاغذ به ورقه تبدیل می شودو بعضی هم جعبه و بسته برای مشتری است.

مراحل طراحی شده از قرنهاقبل بوده وفقط اصول فنی تولید اصلاح شده و بازده بیشتر شده

است و قیمت ها رضایت بخش تر.

چوب هنوز اساس و مایه کاغذو یک محصول قدیمی است.